*وقتی سخن از برده در اسلام پیش می آید، همان برده داری در کشورهای غربی به ذهن ها خطور می کند. در حالی که مفهوم برده و حقوق او در اسلام با آنچه در این کشورها مرسوم بود متفاوت است.
سال 1388 در مجلسی، از آیت الله محمدی ری شهری (سرپرست سابق حجاج ایرانی) به مناسبت بازگشتش از سنگال، این خاطره را شنیدم:
من را به جزیره ای بردند که به مدت 350 سال سیاه پوستان را از آنجا به عنوان برده به کشورهای غربی می فرستادند. شرایط نگهداری در آنجا بسیار بد بود. دالانی بود که هر سیاهی از آنجا می گذشت دیگر برنمی گشت. افرادی که به هر دلیل مثل پیری یا وزن کمشان توان بالا برای کار نداشتند همانجا در دریا می ریختند و بقیه را برای فروش با کشتی به کشورهای غربی به عنوان برده می بردند.
روایت
در اسلام، برده تنها در مورد اسیران جنگی مطرح است و غیر آنان را نمی توان به بردگی گرفت. انسانهایی را برای فروش می دزدیدند که در شهر یا روستای خود زندگی عادی داشتند. از نظر اسلام چنین افرادی نه برده اند و نه قابل خرید و فروش. به نظر میرسد مجازات این آدمدزدها از نظر اسلام اعدام است؛ زیرا آنان که شغلشان این بوده، مفسد فی الارض محسوب می شوند (مانند قاچاقچیان مواد مخدر) و اگر شغلشان این نبوده بلکه تنها یک بار برای ربودن انسانها با سلاح به شهر یا روستایی هجوم برده اند، باز هم حکمشان اعدام است چون کسی که با سلاح، در مردم ایجاد رعب و وحشت کند، محارب به شمار می رود.
مجازات کسی را که یک نفر را بدون اسلحه بدزدد، از امام صادق(ع) پرسیده اند:
شخصی از امام صادق(ع) از (مجازات) مردی پرسید که زن آزادی را دزدیده بود و بعنوان کنیز فروخته بود.
امام فرمود: در این قضیه چهار حد جاری می شود: (حد به معنای مجازاتهایی است که خداوند تعیین کرده و کسی حق ندارد از آنها کوتاه بیاید)
1 ـ انگشتان مرد دزد قطع می شود.
2 ـ اگر با او آمیزش کرده، شلاق زده می شود.
3 ـ اگر خریدار با او آمیزش کرده و از قضیه آگاه بوده اگر محصن باشد (همسری داشته که می توانسته با او در آمیزد) سنگسار می شود و اگر محصن نبوده شلاق می خورد. اما اگر خبر نداشته، مجازات نمی شود.
4 ـ آن زن اگر به آمیزش اجبار شده مجازات نخواهد شد اما اگر با میل خود آمیزش کرده شلاق می خورد. (من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 69)
در حدیث فوق، امام تنها به حدها اشاره کرده و بعید نیست مجازاتهای دیگر هم در این قضیه مطرح باشد.
نتیجه:
اگر حکومتی براساس فقه شیعه در کشورهای افریقایی حاکم بود، افراد سودجو اجازه ی دزدیدن انسانهای عادی و فروش آنها را به غربی ها بمدت 350 سال نداشتند و چیزی بعنوان برده داری مطرح نمی شد. اما متاسفانه تصور بعضی این است که اسلام موافق با این برنامه هاست.